แนวทางการเผยแผ่หลักธรรมในพระพุทธศาสนายุค 4.0

Name: พระปลัดคมศักดิ์ สติสมฺปนฺโน (รุ่งศิริ)

keyword: พระพุทธศาสนายุค 4.0

; เผยแผ่หลักธรรม

; แนวทางการเผยแผ่

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์เล่มนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพแนวทางการเผยแผ่หลักธรรมในพระพุทธศาสนายุค 4.0, 2) เพื่อพัฒนาแนวทางการเผยแผ่หลักธรรมในพระพุทธศาสนายุค 4.0 และ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการเผยแผ่หลักธรรมในพระพุทธศาสนาที่เหมาะสมในยุค 4.0 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยค้นคว้าเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกในภาคสนาม (Field-Work Research) วิเคราะห์และสังเคราะห์ความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิ 3 กลุ่ม จำนวน 15 รูป/คน ผลการวิจัยพบว่า สภาพสังคมของการเผยแผ่หลักธรรมในพระพุทธศาสนายุค 4.0 พระสงฆ์ผู้ทำหน้าที่นักเผยแผ่หรือผู้ส่งสาร ใช้เทคโนโลยีสื่อออนไลน์เป็นเครื่องมือในการเผยแผ่หลักธรรมไปสู่ผู้รับสารและได้ประยุกต์เนื้อหาสาระหลักธรรมให้ทันสมัยเข้ากับเหตุการณ์ในยุคปัจจุบันเพื่อตอบโจทย์การใช้ชีวิตของคนในสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป เทคโนโลยีสื่อออนไลน์จึงเป็นทางเลือกในการสื่อสารและเข้าถึงสิ่งต่าง ๆ ได้สะดวกยิ่งขึ้น และยังส่งผลให้ข้อมูลข่าวสารถูกกระจายไปอย่างรวดเร็ว เป็นระบบการเรียนรู้ที่เปิดกว้าง ไม่จำกัดเวลา สถานที่ พระนักเผยแผ่จึงได้นำเทคโนโลยีสื่อออนไลน์มาใช้เป็นวิธีในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาผ่านสื่อสังคมออนไลน์ให้เข้าถึงกลุ่มบุคคลได้หลากหลาย โดยมีลักษณะและวิธีการนำเสนอที่แตกต่างกันไปตามความชำนาญของแต่ละบุคคล นอกจากนี้ สื่อออนไลน์ยังเป็นเครื่องมือพัฒนาขยายศักยภาพในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในยุค 4.0 ให้กว้างใหญ่ไพศาลมากยิ่งขึ้นด้วย ปัจจัยสำคัญในการพัฒนาส่งเสริมแนวทางการเผยแผ่หลักธรรมในพระพุทธศาสนายุค 4.0 ให้เหมาะสมเข้ากับยุคปัจจุบัน พบว่า ควรเริ่มต้นจากผู้ทำหน้าที่นักเผยแผ่เป็นลำดับแรก นักเผยแผ่จะต้องเป็นผู้มีความรู้ความสามารถทั้งทางโลกและทางธรรม ประพฤติปฏิบัติดีตามหลักไตรสิกขา สามารถเป็นแบบอย่างให้ปฏิบัติตามได้ และมีโยนิโสมนสิการในการพิจารณาว่าควรสื่อสารอย่างไร จะทำให้ผู้รับสารเกิดความมั่นใจและส่งเสริมให้เกิดความศรัทธาในตัวของพระนักเผยแผ่ คณะสงฆ์หรือหน่วยงานสนับสนุน โดยจัดให้มีการอบรมให้ความรู้แนวทางในการนำเสนอหลักธรรมให้เข้าถึงผู้รับสาร วิธีการเผยแผ่หรือจัดกิจกรรมผ่านระบบออนไลน์อย่างมีประสิทธิผลและหลักธรรมไม่บิดเบือน จากกรอบพระธรรมวินัย เพื่อเป็นการเสริมสร้างพัฒนาศักยภาพพระสงฆ์ใช้สื่อเป็นเครื่องมือถ่ายทอดหลักธรรมอย่างถูกต้อง ถือเป็นโอกาสเพิ่มบทบาทให้กับพระสงฆ์ต่อสังคม และยังเพิ่มช่องทางในการเข้าถึงสื่อสำหรับผู้รับสารได้ง่ายยิ่งขึ้น แนวทางการเผยแผ่หลักธรรมในพระพุทธศาสนายุค 4.0 ให้ได้ผลสัมฤทธิ์มากที่สุดในยุคปัจจุบัน ต้องมีการพัฒนาเชิงบูรณาการทั้งบุคลากรและเครื่องมือเพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจในการนำไปใช้ พระนักเผยแผ่ธรรมะที่ดีต้องมีเป้าหมาย คำนึงถึงกลุ่มเป้าหมาย เลือกหลักธรรมที่ต้องการนำเสนอให้เข้ากับกลุ่มเป้าหมาย ใช้เครื่องมือสื่อออนไลน์อย่างเหมาะสมและใช้ด้วยความระมัดระวัง จึงจำเป็นจะต้องมีองค์กรหรือหน่วยงานที่รับผิดชอบส่งเสริมสนับสนุนให้มีการฝึกอบรมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดสื่อออนไลน์และจริยธรรมต่าง ๆ ให้กับพระภิกษุผู้เผยแผ่ธรรมะ และเปิดโอกาสให้มีเวทีในการแสดงความรู้ความสามารถงานด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนา พัฒนาบุคลากรนักเผยแผ่ให้มีความสามารถในการแสดงธรรมได้หลากหลาย หาหนทางในการแสดงหลักธรรมเพื่อให้เข้ากับยุคปัจจุบันได้มากที่สุด เพื่อจะได้เป็นแนวทางในการนำไปใช้เพื่อการเผยแผ่หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

Abstract: The purposes of this dissertation are threefold: 1) to study the guideline of Buddhism propagation in 4.0 age, 2) to adjust the guideline of Buddhism propagation in 4.0 age, and 3) to present the effective guidelines of Buddhism propagation in 4.0 age. It was qualitative research done by documentary survey and in-depth interview as fieldwork, analyzing and synthesizing the qualified individuals’ views, divided into three groups of 15 people each. The findings revealed that: For the recent social conditions of Buddhism propagation in 4.0 age, Buddhist missionary monks as messengers have wildly utilized online media technology as medium to spread Buddhist teachings to the recipients and adapted the teachings to be update, suitable for the changing lifestyles of people. Online media technology has become a convenient means of communication, providing easy access, quick information distribution, and open and time-independent learning system without limitation of time and places. For this condition, Buddhist monks have utilized the online media platforms to promote Buddhism for diverse audiences, different individuals have employed various presentation styles according to their expertise. Furthermore, online media serves as a tool to enhance and expand the potential for Buddhism propagation in recent 4.0 age. Key factors of development of effective guideline of Buddhism propagation in 4.0 age showed that it firstly starts with the role of Buddhist missionary or monks who must possess knowledge and expertise in both worldly and moral life, self-training through Three Trainings principle, being moral observer, and knowing how to communicate effectively for confidence and faith growth of the audiences within the monk, Sangha, or supported organizations. Buddhist missionary must train themselves the useful teachings of the Dhamma to the recipients, propagation technique and conductive activities through online platform, ensuring that the content remains within the framework of Buddhist goal. This effort aims to enhance the potential for Buddhist monks to use media as a precise tool for transmitting the teachings accurately, which creates opportunities for a more significant role for Buddhist monks and facilitates easier access to media for recipients. For the effective guideline of Buddhism propagation in 4.0 age, it is imperative to foster the integrated development of both personnel and tools. This involves cultivating knowledge and understanding of how to use online media effectively. The best Buddhist missionary must know their objectives, target group observing, and choosing proper teaching to suit the target groups’ requirement, proper online media use and awareness. It requires the engaged organization to support and training how to use online media as well as ethics for the Buddhist missionary, providing them opportunities for exercise their knowledge and abilities for Buddhism propagation, developing them the diverse methods of Dhamma teaching, and the proper contents suitable for contemporary age. This will serve as a guideline for efficient propagation of Buddhism in future.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: นวลวรรณ พูนวสุพลฉัตร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ธานี สุวรรณประทีป

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2566

Modified: 2567-06-24

Issued: 2567-06-22

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: Doctor of Philosophy

Level: Doctorale Degree

Descipline: Buddhist Studies

Grantor: Mahachulalongkornrajavidyalaya University

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระปลัดคมศักดิ์.pdf	17.78 MB	11	2025-03-25 11:35:59

ใช้เวลา

0.023565 วินาที